امروزه در جهان صنعت ترجمه رشد چشمگیری داشته لذا بحث های اخیر و داغ و جسورانه ای در خصوص نحوه ترجمه و کیفیت ترجمه همواره بر سر زبان ها افتاده است بشر و وابستگی به تکنولوژی مانند یک قلب و روحی است که در یک بدن قرار دارد اما آیا همیشه این تکنولوژی میتواند به کمک انسان ها در هر زمینه ای بیاید
در مورد صنعت ترجمه همیشه استدلال های متفاوت و علمی مهمی در مورد دلایل برتری مترجم انسانی بر مترجم ماشینی و یا ربات مطرح شده که هدف از طرح این سوالات این است که چرا بشر و تکنولوژی هیچ گاه در یک کفه ترازو برابر نمی شوند این نابرابری در جایی به نفع انسان بوده و درجایی دیگر به ضرر انسان خواهد بود
در این کره خاکی تقریبا در حدود 6500 زبان گفتاری وجود دارند که توسط انسان صحبت می شود بسیاری از این زبان ها به عنوان گویش و زبان های نادر شناخته شده اند لذا شناسایی این زبان ها و نکات ظریف زبانی کار هر کسی نیست
بنابراین تکنولوژی و برنامه های نرم افزاری که توسط برنامه نویسان طراحی می شوند همواره وظیفه دارند خود را با متغیرها و چالش ها هماهنگ کنند و بتوانند با استفاده از داده های ذخیره و برنامه ریزی شده توسط آنها به یک شاهکار غیر منتظره دست پیدا کنند.
برتری مترجم انسانی
ترجمه انسانی در مقابل ترجمه ماشین
شاید این موضوع در این مطلب به عنوان یک سوال نیز بتوان مطرح کرد چرا ما باید ترجمه انسانی توسط مترجمین را نقطه مقابل یک ماشین بدانیم البته منظور ما در اینجا ماشین نرم افزاری و یا نرم افزار ترجمه می باشد که توسط یک برنامه نویس طراحی و ساخته شده است
پاسخ به این سوال کاملا واضح است برای یادگیری و ترجمه یک زبان علاوه بر این که باید به نکات فنی , سبک و لحن یک زبان توجه شود چگونگی بیان کردن این زبان را نیز باید درنظر بگیریم
ترجمه ماشینی هر چه قدر هم هوش مصنوعی بسیار قوی داشته باشد باز هم از مترجم انسانی ( ترجمه انسانی ) عقب تر است زیرا درک انسان از عواطف و بیان احساسات از نظر محیط واقع کاملا بایک نرم افزار متفاوت است از طرفی انسان درک و توانایی کاملا متفاوتی از یک ابده , متن و یا مفهوم دارد
درک ترجمه با معنای متفاوت
یکی از مهمترین دلایل برتری مترجم انسانی از ترجمه ماشینی درک ترجمه با معانی متفاوت است به این مفهوم که مترجمین میتواند معنای یک کلمه را در یک جمله بر اساس مفهوم یکتای آن تشخیص داده و آن را ترجمه کنند اما نرم افزارها برای انجام ترجمه تلاش میکنند تا معانی یک کلمه را به صورت یکتا از ورودی کلامی متوجه شوند البته هرچند هوش مصنوعی برترین نرم افزارهای ترجمه از جمله ترجمه گوگل به نسبت سایر رقبا در این امر بسیار موفق عمل میکند اما با این اوصاف بسیار پیش آمده که کلمات تخصصی که در یک جمله قرار میگیرند معانی درست و دقیق را توسط نرم افزار ترجمه ارائه نمی دهند
بد نیست مطلب تفاوت ترجمه گوگل با ترجمه حرفه ای را نیز مطالعه کنید
انتقال لحن ترجمه
انتقال لحن ترجمه از یک زبان مبدا به زبان مقصد بسیار دشوار است که در کنار آن دقت و کامل بودن ترجمه یک امر ضروری تلقی می گردد نرم افزارهای ماشینی ترجمه که توسط برنامه نویسان طراحی شده برای جایگزینی کلمات با رایج ترین واژگان برنامه ریزی شده اند اما مشکلی که این وسط وجود دارد این روش و راهکار در ترجمه ماشینی همواره کامل نخواهد بود
برخی کلمات در معنای جملات متفاوت هستند در حالی که ترجمه ماشینی نمیتواند این تفاوت ها را شناسایی کند و شاید هرگز نتواند به این امر دست پیدا کند
خطا در ترجمه های کلمات توسط ترجمه ماشینی
یکی از طنز آمیزترین مشکلات یک ترجمه ماشینی تبدیل معنای یک کلمه در یک جمله کاملا اشتباه است از طرفی مثال های زیادی در خطا در ترجمه در زبان وجود دارد ترجمه های تحت الفظی اصولا از یک مترجم انسانی بر نمی آید اما ترجمه های ماشینی به دلیل اینکه ممکن است در ترجمه کلمات به کار رفته در یک جمله دچار خطا شوند بسیار حادث است
تفاوت های فرهنگی و تاثیر بر ترجمه
اگر بخواهیم یک مثال عینی از این موضوع بزنیم تا به نوعی دلایل برتری مترجم انسانی بر ترجمه ماشینی ثابت کنیم بهتر است در جریان باشید برای مثال دو کلمه Stupid و バカ ( یکی انگلیسی و دیگری ژاپنی ) در نظر بگیرید هرچند ممکن است یک معنی را در ترجمه گوگل بدهند اما در واقع کلمه バカ در زبان ژاپنی توهین آمیز تر تلقی می شود
تفاوت مترجم انسانی و مترجم ماشینی در واقع اینجا مشخص خواهد شد که میتواند در ترجمه های تخصصی بیان افکار و ایده ها را در کلمات و جملات به بهترین نحو مشخص کند تا بدون عبور از خط قرمز های فرهنگی و آداب رسوم به توهین مخاطب خود در هر زبانی از جمله زبان مقصد منجر نشود
ترجمه های رسمی و محترمانه
در بیشتر زبان ها برخی کلمات برای ترجمه های محترمانه مورد استفاده قرار میگیرند مترجمان انسانی قادرند این زبان ها را با تکیه بر آداب و رسوم و درک کامل از فرهنگ زبان مقصد انجام دهند اما ترجمه های ماشینی در یک کلمات بیش از حد رسمی و محترمانه نمیتوانند به خوبی درک درستی از تشخیص ترجمه داشته باشند لذا ممکن است در ترجمه از همان ترجمه های عامیانه استفاده کنند
تغییر واژگان در طول زمان
جالب است بدانید زبان ها هر روز در حال تغییر هستند هر زبانی با توجه به شرایط کنونی ممکن است دچار تغییر و اضافه شدن کلمات جدید متناسب با کلمات بومی شوند مثلا ورود کلمه وزوز در الفبای فارسی شاید در زبان های دیگر برای ترجمه جایگزین مناسبی نداشته باشد و یا ممکن است نرم افزارهای ترجمه از ترجمه کلمات مشابه برای بهترین جایگزین کلماتی از این دست استفاده کنند اما یک مترجم انسانی خوب می داند ترجمه را به صورت تفصیلی چگونه به مخاطب مورد نظر خود القا نماید
هزینه ها و زمان ترجمه انسانی در مقابل ترجمه ماشینی
ترجمه فوری
برنامه نویسان نرم افزارهای ترجمه مدعی هستند که سرعت تحویل ترجمه برای کلمات ورودی بسیار بالاتر از ترجمه انسانی است حرف آنها کاملا صادق است اما در پشت این شعار تبلیغاتی حقایقی وجود دارد که باید این موارد نیز گفته شود
درست است که مدت زمان ترجمه های نرم افزاری بسیار بهتر بوده و سرعت آنها از انسان نیز گاهی بالاتر است اما آیا مدت زمان همواره به عنوان یک امری مطلق است مسلما خیر وجود خطا و اشتباهات ترجمه در نرم افزارهای ترجمه ماشینی علاوه بر اینکه باعث کاهش کیفیت ترجمه می شود باعث افزایش هزینه ترجمه نیز خواهد شد
اما مترجمان انسانی هرچند ممکن است مدت زمان بیشتری را برای ترجمه صرف کنند اما دقت آنها در مقابل ترجمه های نرم افزاری بسیار بیشتر خواهد بود
ترجمه های ضعیف و ناقص به هیچ وجه به درد مشتریان نمیخورد لذا زمان ارزشمند است اما دقت در ترجمه ارزشمندتر خواهد بود به همین دلیل همین دقت است که کیفیت را در خرورجی های ترجمه در زبان های مقصد بالا خواهد برد
هزینه های ترجمه
بسیاری از افراد بر این باور اند استفاده از ترجمه های ماشینی بسیار ارزان تر و گاهی اوقات رایگان بوده و میتواند در ترجمه متون و مطالب تخصصی کمک شایانی کند و از طرفی ممکن است ترجمه های انسانی گرانتر باشند اما هیچ ارزانی بی حکمت نیست ما مشکلات ترجمه نرم افزاری را بارها گفته ایم اما با این حال اگر تحقیق کاملی در این امر داشته باشیم متوجه خواهیم شد خدمات ترجمه آنلاین توسط مترجمان حرفه ای ارزش واقعی ترجمه انسانی را نشان می دهد
خدمات ترجمه رسمی فقط از پس مترجم انسانی بر می آید
کاملا واضح و مبرهن است خدمات ترجمه رسمی تنها از مترجمین انسانی و رسمی بر می آید و نرم افزارهای ترجمه نمیتوانند ترجمه اسناد رسمی را انجام دهند زیرا نه امنیت دارند و نه اینکه برای این کار شاخته شده اند
مترجمین رسمی با دارا بودن مهر رسمی و مجوز قانونی قادر خواهند بود خدمات ترجمه رسمی را برای تاییدات کامل انجام دهند
آیا مترجمان انسانی منسوخ خواهند شد؟
امروزه متکبرانه است که بگوییم دوران ترجمه انسانی به سر آمده است از طرفی هیچگاه نمیتوانیم نقض کنیم که ترجمه های ماشنیی نمیتوانند از پس کار ترجمه بر بیایند لذا اگر هم آن روز پیش بیاید باز هم در آینده ای نزدیک رخ نخواهد داد
دلایل برتری مترجم انسانی در عصر امروز رایانه ها و کامپیوترهای پرقدرت قابل چشم پوشی نیست از طرفی هم نرم افزار ها هم به سادگی نمیتواند قدرت درک بشر را از احساسات و عواطف داشته باشند , ترجمه ای جامع مانند یک شخصیت واقعی از زندگی در جوامع بشری از فرهنگ ها و آداب و رسوم ملل های مختلف است درنظر گرفتن این تفاوت ها و نکات مهم تنها از پ یک مترجم انسانی برمی آید و فعلا جایگزینی برای تفکر انسانی و احساسی برای مترجم وجود ندارد
