ترجمه ادبی نوعی ترجمه نثر خلاق و دراماتیک و شعر گونه به زبان های دیگر است که از ادبیات باستان تا داستان های مدرن را شامل می شود , امروزه ترجمه ادبی مخاطبان گسترده ای خواهد داشت .اگر می خواهید در مورد ترجمه ادبی اطلاعات بیشتر کسب کنید با این مطلب با ما همراه باشید .
اهمیت ترجمه ادبی
ترجمه ادبی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا ارتباط بین درک ما از دنیای اطراف از جمله تاریخ , سیاست ,فلسفه و موارد دیگر در هنر ترجمه ادبی نهفته است .از طرفی آشنایی با فرهنگ های ملل مختلف از طریق ترجمه های معاصر بینش جالبی را به افراد متقاضی خواهد داد .
چرا ترجمه ادبی دشوار است
بهتر است بدانیم ترجمه متون ادبی با سایر ترجمه ها تفاوت های بیشماری دارد زیرا حجم متون درگیر شده در ترجمه های ادبیاتی کاملا متفاوت است از طرفی روبرو شدن با اصطلاحاتی که شاید معانی آنها به 100 هزار کلمه منتهی شود در حجم وسیعی از مقالات چالش و فرصتی را برای ترجمه متون ادبی به وجود می آورد .
یکی از دشواری های مهم در ترجمه متون ادبی حفظ زیبایی ها و ذات اصلی اثر خصوصا در ترجمه اشعار ادبیاتی است که بازآفرینی آنها باید توسط یک مترجم متون ادبی انجام شود .
یکی از مهمترین چالش ها در ترجمه ادبی لزوم تعادل و وفاداری به متن است تا خروجی ترجمه چیزی منحصر به فرد باشد تا احساسات خواننده را درگیر کند
ترجمه شعر به زبان های مختلف توسط مترجم ادبی از جمله همین چالش ها و فرصت ها است . در ترجمه اشعار مترجم با تعداد هجاها و کل ریتم شعر کار کرده تا تفسیری تقریبی و خلاق همراه با کیفیت زبانی ارائه کند .
literary translator
مهارت مترجم ادبی
همانطور که در بالا ذکر شد ترجمه اشعار به صورت تخصصی تنها از یک مترجم ادبی بر می آید لذا مترجمین ادبی اثبات میکنند یک کلمه واحد در ترجمه ادبی بسیار حساس است زیرا نویسندگان اشعار و متون ادبی کلمات را به دلایل مختلف نگارش میکنند به همین دلیل مهارت مترجم ادبی در اصطلاحات , ابهامات و ترجمه مستقیم متون باید به حدی باشد تا نویسنده به وفاداری مترجم به زبان مقصد به باور عینی برسد .
مهارت مترجمین ادبی باید به گونه ای باشد که هر قطعه ای را که ترجمه میکنند از قلم فرد نشات بگیرد مترجمین باید فرهنگ اصلی زبانی را حفظ کند نه زبان را , آنها باید متن منعکس شده را درک کرده و به زبان مقصد برگردان کنند .
واضح است در ترجمه متون ادبی مهارت مترجم حرفه ای در ترجمه خلاقانه کاملا با ترجمه های عادی متفاوت است مثلا ترجمه محصولات دارویی تحویل متنی است که نیاز به ترجمه تفسیری ندارد اما ضروری است که ترجمه تخصصی شود در حال که در ترجمه اشعار داستانی و ادبیاتی توانایی خلق آثار هنری به همان انداز در زبان مقصد در اولویت است .
ترجمه متون تخصصی از جمله ترجمه کتاب و یا ترجمه رمان های مختلف از جمله این موارد است
ترجمه ادبی رمان
ترجمه های ادبیاتی در رمان های مختلف به همان اندازه دشوار است که ترجمه شعر نیز پیچیدگی های خاص خود را دارد و یا اینکه میتواند بیشتر از آن باشد , رمان های معروف و پرفروشی که در سایت های چون آمازون توسط مترجمین رمان ترجمه می شوند باید به گونه ای قوی انجام گیرند که احساسات و علایق مخاطبین را در زبان هدف دربر داشته باشد.
در ترجمه رمان یکی از مهمترین مواردی که چالش برانگیز است نام های اساطیری و یا واقعی است این نام ها در رمان ها عرفانی و یا تاریخی با گذشت زمان تمایل به تجسم و تکامل دارند لذا برخی کلمات در این موضوعات نیاز به ترجمه خلاقانه خواهد داشت .
بازسازی جو اصلی رمان در ترجمه ادبیاتی از جمله رمان های عاشقانه , بازی با کلماتی است که آشکارا آداب و رسوم , زمان و مکان را همراه با شخصیت های داستان به بهترین نحو در زبان مقصد به تصویر میکشند .
در ترجمه ادبیاتی دانش فرضی خواننده به عنوان چالشی پیشرو برای مترجمینی است که میخواهند سطح دانش تخصصی متون را به متون دیگر تبدیل و برگردان کنند .
اعتماد به نفس مترجم ادبی
اعتماد به نفس مترجمین ادبی از ضروریات کاری است , خوب است یک مترجم به مهارت خود اعتماد داشته باشد حرکت رو به جلو کند و به هیچ وجه ضعف در اعتماد به نفس نداشته باشد تا مجبور شود مجددا تغییرات را بارها و بارها انجام دهد البته بازبینی با تغییرات مجددا کاملا متفاوت است
توانایی و مهارت استمرار گونه در افزایش اعتماد به نفس مترجمان لازم و ضروری است به ویژه در ترجمه های ادبی چون رمان های طولانی
وضعیت صنعت ترجمه ادبی
اگر بخواهیم وضعیت صنعت ترجمه ادبی را در ایران و کشور های دیگر با هم مقایسه کنیم بهتر است بگویم ترجمه ادبی در ایران بسیار مشکل و نادر است برای مثال ترجمه تخصصی رشته علوم انسانی سراسر کتاب های تاریخی و تخصصی در خود داشته که به نوعی در زمره ترجمه های ادبیاتی قرار میگیرند .
امروزه در ایران توسط پیشنهاد انجمن صنفی مترجمان کشور جایزه جهانی ترجمه ادبیاتی در حال شکل گیری است نهضت ترجمه ادبیاتی در ایران نوپا است لذا همه ارگان ها و مراکز ترجمه در حوزه هنری و ادبیاتی باید به این واقف باشند که ترجمه آثار ایرانی در نمایشگاه های جهانی به درستی عرضه شود .
امروزه ترجمه ادبی فارسی از سال 2015 نشان های دلگرم کننده ای را نوید می دهند که تنوع زبانی از ترجمه آلمانی , ترجمه انگلیسی , ایتالیایی و سایر زبان ها حدود 66 درصد در بین 10 زبان برتر جهان افزایش چشمگیری داشته باشد .
سایت آمازون پیش رو در انتشار ترجمه های ادبی
ناشر کتاب ها و ادبیات داستانی و غیرداستانی آمازون ماموریت مهمی را به مدد مترجمین ادبی در جهان آغاز نمود این داستان نوظهور که سال 2009 تاسیس شد هم اکنون در شهر های سیاتل , نیویورک ,لندن,لوکزامبورگ , پاریسی,مادرید,میلان و مونیخ با استفاده از مترجمین و نویسندگان نوظهور به عنوان پرفروش ترین و مورد تحسین ترین منتقدین در قالب های دیجیتالی و چاپی و صوتی است .
آمازون با تلاش خود در فروش آنلاین در تغییر چهر ترجمه های ادبی ؛ فنی و هنری به نویسندگان و مخاطبین کمک شایانی کرده است.
امروزه تقریبا 10 سال از تاسیس انتشارات سایت آمازون می گذرد اما همچنان ناشر پیشرو در کتاب های ادبی و داستانی به زبان های بین المللی بوده که تاکنون توانسته بیش از 1 میلیون مشترک ثابت را برای خواندن آثار هنری در خود جای بدهد .
ترجمه ادبی در دوره های تاریخی
ادبیات جهان را هیچ وقت نمی توان جدای از مفهوم ترجمه خلاصه کرد , در بیشتر دوره های تاریخی و همچنین بیشتر مناطق جغرافیایی گویش استاندارد به زبان بومی به مترجمینی تعلق دارد که اساسا بومی زبان باشند , لذا تدوین استراتژی گفتمانی در ترجمه توسط مترجم بومی گردش فرهنگ زبانی مطابق با ارزش ها و اعتقادات را به بهترین شکل بازنمایی میکند .
این نوع ترجمه در زبان های مختلف باید شامل مجموعه ای از معانی , ارزش ها و کارکردهایی فرهنگی از زبان مبدا بوده که به زبان مقصد فراتر رود .
ترجمه های نخستین در دران تاریخی از قرون وسطی تا ترجمه ها در آسیا هر کدام به نحوی در دورنا مخصوص به خود گسترش یافته اند .
ترجمه کتاب های مذهبی از جمله قرآن , کتاب های مقدس و کتاب های یهودی در سده های قبل از میلاد در کلیسا ها انجام می شد به طوری که توسط پادشاهان دیار های مختلف مورد استفاده قرار میگرفت .
اما در این ترجمه کتاب قرآن به روشنی واقعیت های مهم تاریخی را در خود جای داد و گسترش اسلام نیز در گرو همین تلاش مترجمان است .
بسیاری از آنها گمنام به کار خود ادامه می دهند تا شایستگی خویش را بیش از پیش حفظ نمایند .
اعراب تلاش گسترده ای را در ترجمه متون مذهبی انجام دادند به طوری که امروزه نسخه های عربی از آثار فلسفی و علمی به زبان لاتین به طور عممده در کشور های غربی روز به روز در حال گسترش است .
مترجمین ادبیاتی سبکی بی نقص دارند آنها یک اثر ادبی را میخوانند, با جان ودل درک کرده و احساسات و عواطف را دخیل میکنند اما در کنار آن سبکی بی نقص را ارائه خواهند داد . بنابراین ترجمه متون ادبی نوعی ترجمه خلاقانه است