ترجمه فیلم چینی شامل خدمات مختلفی از جمله ترجمه صوتی و تصویری یا ترجمه چند رسانه ای بوده که در صنعت فیلم توسط مترجم چینی انجام می شود
فیلم ها در جهان در کشور های مختلف به زبان های بومی مردمان همان سرزمین تولید و عرضه می شوند اما برخی فیلم ها برای اینکه نقش تاریخی و جهانی ایفا کنند نیاز به ترجمه به زبان بین المللی و یا بومی کشور های مختلف خواهند داشت.
ما در این مقاله به بررسی خدمات ترجمه فیلم چینی خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید
در کشور چین فیلم های بلند و کوتاه خواه در سینما عرضه شود و خواه از طریق تلویزیون نمایش داده شود اکثرا به زبان انگلیسی عرضه می شوند اما در برخی کشور های دیگر از جمله ایران ممکن است نیاز باشد تا ترجمه فیلم فارسی به چینی و یا ترجمه فیلم چینی به فارسی توسط یک مترجم ماهر انجام پذیرد .
لذا ویژگی های ترجمه به زبان های مختلف در صنعت فیلم و فیلم سازی در هر منطقه جغرافیایی متفاوت است
ویژگی زبان فیلم در ترجمه فیلم چینی
هر فیلمی که از ابتدا ساخته می شود نوعی ارتباط بین کارگردان و مخاطب خاص را پیوند می دهند مترجمینی که در بخش ترجمه فیلم فعالیت دارند معنای این ارتباط را درک کرده و با مهارت خود در ترجمه بومی به کار میگیرند تا انتقال مفاهیم اصلی فیلم به مخاطب را در بهترین حالت انجام دهند .
زبان فیلم در ترجمه نیز تاثیر گذار است مثلا در زبان فارسی ممکن است در برخی صحنه های فیلم از ضرب المثل ها و یا کنایه هایی استفاده شود که شاید در فرهنگ مردم چین این امر بی معنا باشد لذا یک مترجم بومی نقش و ویژگی زبان را در ترجمه فیلم چینی از زبان مبدا به زبان مقصد خوب شناخته و با توجه به تکنیک ترجمه خلاقانه خود سعی در ارتباط پیوسته بین مخاطب و فیلم را ایجاد نماید.
وقتی میگوییم ویژگی زبان تنها به معنی صوت (صداهای بازیگران ) در فیلم نیست در برخی دیالوگ ها ایما و اشارات وجود دارد که همه اینها نیز باید توسط مترجم بررسی و ترجمه شود لذا ویژگی زبان فیلم در ترجمه فیلم به عنوان یک هنر پویا , تلفیقی از صوت و نوشتار و کلمات شناخته می شوند .
انواع خدمات ترجمه فیلم چینی
همانطور که در بالا شرح دادیم زبان فیلم از تقابل بین کلمات با تصاویر , هنر نمایش را نشان می دهند در ترجمه زبان ما این هنر را بومی سازی کرده و به مخاطبین بین المللی انتقال خواهیم داد
ترجمه فیلم معمولا در 4 مورد طبقه بندی از خدمات ترجمه انجام می شود :
- ترجمه زیر نویس
- دوبله و هماهنگ سازی لب
- روایت
- تفسیر رایگان
موارد 1 و 2 یعنی ترجمه به صورت زیرنویس و دوبله فیلم در صنعت فیلم سازی بسیار گسترده تر است , ترجمه به صورت زیرنویس از نظر محیط زبانی به دو صورت ترجمه زیرنویس درون زبانی و بین زبانی تقسیم بندی می گردند
زیرنویس درون زبانی معمولا انجام نمی شود زیرا در زیرنویس درون زبانی همان زبانی است که بازیگر صحبت کرده و آن را به زیرنویس تبدیل میکنند این بیشتر برای زمانی است که مثلا برخی زبان ها با لهجه انجام شده لذا نیاز به ترجمه زیرنویس به زبان رسمی دارند اما در ترجمه زیرنویس بین زبانی از زبان مبدا که به اصطلاح آن را SL میگویند به زبان مقصد (RL ) تبدیل خواهد شد به همین دلیل بیشتر خدمات ترجمه زیرنویس در واقع همان خدمات ترجمه بین زبانی است .
خدمات ترجمه فیلم به صورت دوبله
کلمه دوبله دو معنی دارد معنی اول به معنای وسعت و توصیف جایگزینی یک صدا است و معنی دوم جایگزینی صوت و آهنگ موسیقی فیلم و صدای طبیعی توسط شخص ثانی در فعالیت پس از تولید است .
انعطاف پذیری در مولفه صوتی و تصویری در فرایند دوبله و هماهنگ سازی لب با صدای مخاطبین امروزه به عنوان یک روش و تکنیک خاص در بین هنرمندان شایع است , مترجمی که فیلم را ترجمه میکند خروجی کار خود را به یک هنرپیشه و صدا گذار سپرده تا یک دوبله واضح و دقیق به زبان مقصد ارائه دهند .
تفاوت بین دوبله و زیرنویس
در اصل ، دوبله به محیط صوتی مربوط می شود زیرا شامل جایگزینی کلامی صوتی منبع است.
در زیرنویس تنها به رسانه تصویری مربوط می شود و سیگنال های کلامی نقشی ندارند ترجمه به صورت صوت و دوبله از قیمت بالاتری برخوردار بود اما دشواری های کمتری دارد زیرا یک هنرپیشه با توجه به متن ترجمه شده میتواند با مهارتی که دارد بلافاصله این صدا را منتقل کند اما در صنعت زیرنویس سرعت و گفتار زبانی با محدودیت متون نوشتاری هماهنگ نبوده لذا ترجمه زیرنویس به زبان های مختلف به هیچ وجه تعداد کلمات و کاراکتر های یکسانی نخواهد داشت
ترجمه زیرنویس فیلم انگلیسی به هیچ وجه با ترجمه زیرنویس فیلم چینی از نظر تعداد کلمه و کاراکتر یکی نیست.
مثلا در یک صحنه بازیگر به زبان چینی صحبت میکند که ممکن است 20 ثانیه طول بکشد اگر بخواهیم آن را به زبان دیگر ترجمه کنیم مترجم زیرنویس مجبور است از تکنیک ترجمه خلاقانه استفاده کند تا بتواند اهم موضوع را به مخاطب القا نماید در این نوع ترجمه سرعت نقش اصلی و اساسی خواهد داشت .
ترجمه فیلم چینی به صورت دوبله و زیرنویس
ترجمه فیلم چینی به صورت دوبله و یا زیرنویس
بیننده و یا مخاطب فیلم همتای فیلم لقب می گیرد ممکن است جامعه ای خدمات ترجمه فیلم چینی را به صورت دوبله پسند کنند و این خدمات بیشتر از زیرنویس محبوبتر باشد و یا بالعکس در کشور هایی که جمعیت کمتری دارند ترجمه زیرنویس اهمیت بالاتری دارد
از این مثال اینطور بیان می شود در کشورهایی مثل ایتالیا , آلمان , اسپانیا , فرانسه , ایران و چین سنت دوبله غالب است در حالی که زیرنویس در کشور هایی مثل هلند , بلژیک , پرتغال , اسرائیل , سوئیس و یونان ترجمه زیرنویس غالب است
در ایالات متحده که مهد هالیوود است هم ترجمه زیرنویس و هم ترجمه دوبله برای فیلم چینی غالب بوده و محبوبیت یکسانی دارند .
آنچه که محبوبیت زیرنویس و دوبله را تعیین میکند الفبای مهارت مترجمین است البته عوامل پیچیده دیگری از جمله هزینه , زمان , ژانر فیلم ,استاندارد و علاقه در کیفیت ترجمه فیلم چینی و یا سایر فیلم ها تاثیر گذار است .
تاریخچه ترجمه فیلم چینی
ترجمه فیلم در کشور چین از اوایل سال 1949 آغاز شد و تا به امروز رشد بسیاری کرد , مطالعات در ترجمه و ماهیت فیلم ها باعث شد ترجمه فیلم و سریال های چینی در 4 دسته بندی کلی از جمله ( زیرنویس-دوبله-روایت و تفسیر ) معرفی شود .
در کشور چین به دلیل نرخ رو به رشد و سلایق مختلف جمعیتی ترجمه فیلم به صورت دوبله و زیرنویس از محبوبیت بالایی برخوردار است .
قبل از سال 1949 در کشور چین تلویزیون وجود نداشت بنابراین هیچ ترجمه فیلم نیز کاربردی نداشت اما در برخی تئاتر های در چند شهر بزرگ فیلم افرادی بودند که برای تماشای فیلم های خارجی نیاز داشتند تا یک مترجم همزمان چینی استخدام کنند
برای مثال برخی فیلم هایی که از هالیوود به شانگهای می رسیدند در برخی سینماها از جمله Cathay ، Grand ، Majestic و Roxy امکانات تفسیر همزمان داشتند اما گوش دادن به صحبت های مترجم همزمان چندان خوشایند نبود زیرا برخی اوقات تفسیر آنقدر ضعیف بود که مجبور به قطع فیلم می شدند
امروزه اکثر سرزمین های اصلی و بزرگ چین از نظر زبان بین المللی فقیر هستند در سالهای بعد 1949 به ویژه پس از جنگ کره که حدود سال 1950 آغاز شد زبان خارجی وارد اکثر دبیرستان های چینی شد از جمله این زبان ها زبان روسی بود.
اما زمانی که کشور چین و روسیه در اوایل دهه 1960 میلادی دشمن شدند زبان روسی دیگر در دبیرستان های چین تدریس نشد و چین به تدریج رو به زبان انگلیسی آورد به طوری که در سال 2001 میلادی روزنامه ملی کشور چین به نام China Daily گزارشی را از شوق یادگیری زبان انگلیسی را در سرزمین های بزرگ این تمدن به تصویر کشید .
اهمیت ترجمه فیلم چینی
ترجمه فیلم چینی با تکنیک های دوبله و زیرنویس توجه بسیاری از مخاطبان را به خود جلب میکند از آنجا که لازم است ضمن تماشای تصاویر زیرنویس را بخوانید وقتی شخصیت ها و بازیگران اقدام به صحبت طولانی و سریع میکنند مهارت ترجمه فیلم باید زنده و سرگرم کننده باشد
اما در دوبله همانطور که قبلا شرح دادیم برخی هستند که به دلیل نرخ جمعیتی و یا فرهنگ غالب دوبله را می پسند حال فرض کنید مخاطب بی سواد باشد و نتواند زیرنویس را بخواند لذا دوبله برای فیلم چینی اهمیت بالایی دارد .
اقلیت های قومی ساکن تبت , مغولستان و منطقه خودمختار اویغور زبان خاص خود را دارند که کاملا با چینی ها متفاوت است افراد تحصیل کرده از این نژاد میتواند چینی را به راحتی یاد بگیرند اما بیشتر آنها در خواندن زبان چینی مشکل دارند
لذا در دهه گذشته برخی استودیوها و ایستگاه های تلویزیونی شروع به پخش اخبار با تصویر و زیرنویس در سرویس خبری خود کردند که این خود نشان از اهمیت خدمات ترجمه فیلم به زبان چینی خواهد بود .
توسعه ترجمه فیلم در چین
در آغاز قرن بیستم حتی قبل از اینکه صنعت فیلم سازی در کشور چین توسعه یابد تعداد زیادی از فیلم اروپایی و آمریکایی یازار چین را تحت الشعاع قرار دادند لذا دوبله در آن زمان مورد نیاز نبود , فیلم ها همگی ساکت بودند اما ترجمه هنوز هم لازم بود تا مخاطب نقشه راه فیلم را درک کند .
در سال 1922 کمپانی فیلم شانگهای پیشگام ساخت فیلم های خارجی با زیرنویس چینی شود مخاطبان می توانستند در مابین فیلم در اسلایدها محتوا فیلم را بخوانند این یک موفقیت بزرگی بود چنانکه در سال 1939 در تئاتر بزرگ گوانگ مینگ در شانگهای تجهیزاتی به نام هدفون وجود داشت تا ترجمه فیلم از طریق هدفون به مخاطبین القا شود در سال 1948 فیلم ایتالیایی رقص فراموش نشدنی یکی از بهترین ترجمه های فیلم در آن زمان در تاریخ کشور چین در فیلم خارجی لقب گرفت .